Raport na temat Zielonego Ładu

172 stronicowy raport „Drapieżny Zielony (nie)Ład”, opracowany na zlecenie NSZZ „Solidarność” przez zespół ekspertów z różnych dziedzin, stanowi pierwszą w Polsce kompleksową analizę skutków wdrażania polityki klimatycznej Unii Europejskiej. Opracowanie, które powstało pod redakcją dr. Artura Bartoszewicza, bada szeroki wachlarz konsekwencji społecznych, gospodarczych i prawnych, jakie mogą wynikać z Europejskiego Zielonego Ładu. Raport spotkał się z dużym zainteresowaniem zarówno opinii publicznej, jak i świata nauki, dostarczając ważnych informacji na temat wyzwań, przed którymi stoi Polska w związku z unijną transformacją energetyczną.

Gigantyczne koszty Zielonego Ładu dla Polski

Z raportu wynika, że realizacja celów klimatycznych wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu oraz programu Fit for 55 wiąże się z ogromnymi kosztami dla polskiej gospodarki. Koszt renowacji budynków wybudowanych do 2002 roku oszacowano na około 1 bilion złotych, co stanowi poważne obciążenie finansowe zarówno dla budżetu państwa, jak i gospodarstw domowych. Dodatkowo, systemy ETS 1 i ETS 2, które od 2027 roku obejmą transport drogowy oraz ogrzewanie budynków, mają kosztować przeciętne gospodarstwo domowe od 4700 zł do 8500 zł rocznie w 2030 roku.

 

Dojście do zeroemisyjności w perspektywie 27 lat będzie wymagać nakładów w wysokości aż 13,6% PKB rocznie, co w sumie wyniesie ponad 10 bilionów złotych. Wysokie koszty produkcji energii z odnawialnych źródeł, które są o 35% wyższe niż w przypadku energetyki węglowej, stanowią dodatkowe wyzwanie dla Polski w kontekście transformacji energetycznej.

Polacy a Zielony Ład – wyniki badania opinii społecznej

Jednym z kluczowych elementów raportu jest badanie opinii społecznej przeprowadzone przez firmę PBS na zlecenie dr Katarzyny Agnieszki Obłąkowskiej. Z badania wynika, że Polacy mają mieszane odczucia wobec Europejskiego Zielonego Ładu. Aż 61% respondentów obawia się wprowadzenia przepisów Zielonego Ładu, co wskazuje na powszechne zaniepokojenie potencjalnymi kosztami i konsekwencjami. Tylko 23% badanych popiera jego wdrożenie.

 

Co więcej, ponad połowa Polaków (56,5%) opowiedziała się za przeprowadzeniem referendum dotyczącego odrzucenia polityki Zielonego Ładu. Z kolei 63% Polaków wyraziło poparcie dla pozostania w Unii Europejskiej, co pokazuje, że chociaż Zielony Ład budzi obawy, społeczeństwo wciąż dostrzega wartość w członkostwie w UE. Równocześnie 62% ankietowanych pragnie, aby Unia Europejska funkcjonowała jako wspólnota suwerennych państw, a nie federacja.

Zielony Ład a polska konstytucja

Prof. Ryszard Piotrowski, ekspert w dziedzinie prawa konstytucyjnego, w swoim wkładzie do raportu zwraca uwagę na niezgodność Europejskiego Zielonego Ładu z polską Konstytucją. Zdaniem profesora, unijne regulacje klimatyczne mogą naruszać wiele artykułów, m.in. art. 31, który mówi o konieczności proporcjonalności ograniczeń praw obywatelskich. Zielony Ład w obecnej formie przewiduje takie ograniczenia, które – jak argumentuje Piotrowski – nie spełniają wymogu proporcjonalności i nie są niezbędne w demokratycznym państwie prawnym.

Skutki podatkowe Zielonego Ładu

W raporcie pojawiają się również analizy dotyczące wpływu Zielonego Ładu na system podatkowy w Polsce. Prof. Witold Modzelewski i Katarzyna Wawrzonkiewicz wskazują, że implementacja tej polityki może prowadzić do spadku wpływów z podatków, Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Narodowego Funduszu Zdrowia. Zubożenie społeczeństwa i wzrost wydatków budżetowych będą trudnymi do uniknięcia skutkami Zielonego Ładu.

 

Eksperci przewidują, że realizacja unijnych regulacji doprowadzi do wzrostu cen dóbr konsumpcyjnych, co dodatkowo wpłynie na konkurencyjność polskich firm na arenie międzynarodowej. Przedsiębiorstwa będą musiały zmierzyć się z nowymi kosztami, związanymi m.in. z systemem handlu uprawnieniami do emisji CO2 (ETS), który obejmie także transport drogowy i ogrzewanie budynków od 2027 roku.

Handel uprawnieniami do emisji CO2 – wyzwanie dla gospodarki

Marek Lachowicz, analizując koszty systemu ETS, porównał ceny uprawnień do emisji CO2 w Europie i Chinach. Wnioski są niepokojące – w Chinach wyemitowanie jednej tony dwutlenku węgla jest ponad dziesięciokrotnie tańsze niż w UE. To pokazuje, jak duże obciążenie stanowi ten system dla europejskich firm.

 

W scenariuszach na rok 2030 eksperci przewidują, że koszty dla przeciętnego gospodarstwa domowego mogą wynosić od 4700 złotych w najbardziej optymistycznym wariancie, do 8500 złotych w najbardziej pesymistycznym. System ETS oraz jego rozszerzenie (ETS 2) będą zatem jednym z największych wyzwań dla polskich konsumentów i przedsiębiorców.

Koszty energetyczne Zielonego Ładu

Prof. Władysław Mielczarski w swojej analizie skupił się na kosztach związanych z energią elektryczną oraz transformacją energetyczną. Jego wyliczenia pokazują, że produkcja energii z odnawialnych źródeł, takich jak farmy wiatrowe i fotowoltaiczne, jest znacznie droższa niż w przypadku tradycyjnych elektrowni węglowych, nawet po uwzględnieniu opłat za emisję CO2.

 

Ekspert podkreśla, że koszt produkcji jednej megawatogodziny energii w elektrowni węglowej wynosi 610 zł, podczas gdy w farmach wiatrowych to 754 zł, a w fotowoltaicznych aż 819 zł. Wysokie koszty produkcji energii OZE są zatem istotnym wyzwaniem dla polskiego sektora energetycznego.

Rzadkie metale a zielona transformacja

Prof. Iwona Jelonek zwraca uwagę na problem uzależnienia od metali ziem rzadkich, które są kluczowe dla transformacji ekologicznej. Surowce te, kontrolowane głównie przez Chiny, są niezbędne do produkcji nowoczesnych technologii, takich jak panele fotowoltaiczne czy akumulatory. Uzależnienie gospodarki od tych surowców może doprowadzić do nowego rodzaju zależności międzynarodowych, podobnego do obecnego uzależnienia od paliw kopalnych.

Zielony Ład a rolnictwo

Cezary Wincenciak w swoim opracowaniu dotyczącym sektora rolniczego ostrzega, że Zielony Ład może poważnie wpłynąć na konkurencyjność europejskich produktów rolnych. Ograniczenia związane z emisją metanu oraz stosowaniem pestycydów mogą spowodować wzrost kosztów produkcji żywności w UE, co z kolei uczyni importowane produkty spoza Wspólnoty bardziej konkurencyjnymi. Produkcja mięsa i zbóż może ulec zmniejszeniu, a unijne regulacje prawdopodobnie wymuszą zmiany w nawykach konsumenckich.

Handel zagraniczny a CBAM

Dr Alina Landowska analizuje potencjalne skutki granicznego podatku węglowego (CBAM), który ma na celu zapobieganie „ucieczce emisji” za granicę UE. CBAM może obniżyć konkurencyjność europejskich firm na rynkach światowych, prowadząc do sporów handlowych z krajami spoza UE, które postrzegają ten mechanizm jako barierę handlową.

 

Raport „Drapieżny Zielony (nie)Ład” przedstawia krytyczną analizę Europejskiego Zielonego Ładu, wskazując na liczne wyzwania i potencjalne negatywne skutki dla polskiej gospodarki, społeczeństwa oraz systemu prawnego. W obliczu tych wyzwań, Polska musi podjąć świadome decyzje dotyczące przyszłości swojej polityki klimatycznej, aby zminimalizować koszty i jednocześnie zadbać o zrównoważony rozwój.

 

Zbierane są podpisy potrzebne do zorganizowania referendum w sprawie akceptacji polityki klimatycznej:

 

https://preczzzielonymladem.pl

 

Pełen raport można przeczytać tutaj:

 

https://preczzzielonymladem.pl/wp-content/uploads/2024/09/Zielony_Lad_07A_online.pdf