Ile osób pracuje dla państwa?

Polska wyróżnia się na tle innych krajów Unii Europejskiej pod względem zatrudnienia w sektorze publicznym. Z najnowszych danych wynika, że w instytucjach państwowych pracuje około 3,5 miliona Polaków, co stanowi znaczną część rynku pracy. Ten wysoki udział budzi wiele pytań o efektywność działania sektora publicznego i jego wpływ na gospodarkę.

Duży odsetek zatrudnionych w sektorze publicznym

Polska jest jednym z krajów, w których udział osób pracujących dla państwa jest wyjątkowo wysoki. Według raportu przygotowanego przez Fundację Forum Obywatelskiego Rozwoju (FOR), w sektorze publicznym zatrudnionych jest około 21,6% (wg innych danych 23.6%) wszystkich pracujących. To oznacza, że ponad co piąta osoba w Polsce wykonuje pracę w instytucji publicznej, co czyni nasz kraj jednym z europejskich liderów w tej dziedzinie. Dla porównania, w Niemczech czy Hiszpanii ten odsetek wynosi około 15%, natomiast w Danii, która przoduje w Europie, aż 35%.

Dla porównania w Japonii dla sektora publicznego pracuje 7,7% wszystkich pracujących, a w USA 13,4%.

Kto pracuje dla państwa?

Pracownicy sektora publicznego w Polsce obejmują szeroką grupę zawodową – od administracji publicznej, przez służby mundurowe, aż po edukację i służbę zdrowia. Najwięcej osób zatrudnionych jest w administracji publicznej, wojsku, policji oraz w ZUS-ie. 

Edukacja i służba zdrowia 

Jednym z sektorów, który budzi szczególne wątpliwości ekspertów, jest edukacja. Mimo że liczba uczniów w Polsce od lat systematycznie spada, zatrudnienie w tym sektorze utrzymuje się na stałym poziomie. Zdaniem Aleksandra Łaszka, takie zjawisko może być nieefektywne i wymaga reform. Podobne obawy pojawiają się w kontekście służby zdrowia, gdzie pracuje około pół miliona osób. Mimo rosnącej liczby prywatnych placówek medycznych, sektor publiczny pozostaje jednym z największych pracodawców.

Przemysł również pod kontrolą państwa

Państwo odgrywa również istotną rolę w przemyśle, zatrudniając znaczącą liczbę pracowników w kluczowych sektorach. W górnictwie, które jest silnie uzależnione od polityki państwowej, pracuje ponad 120 tysięcy osób. Pomimo rosnących kosztów i spadającej rentowności, ta branża pozostaje jedną z kluczowych gałęzi gospodarki publicznej. W innych sektorach, takich jak przetwórstwo, transport czy energetyka, państwo także ma duży udział – zatrudniając odpowiednio około 90 tysięcy, 270 tysięcy i 110 tysięcy osób.

Wynagrodzenia w sektorze publicznym

Jednym z czynników, które przyciągają pracowników do sektora publicznego, są stosunkowo wysokie wynagrodzenia. Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że przeciętne wynagrodzenie brutto w sektorze publicznym jest średnio o 30% wyższe niż w sektorze prywatnym, co czyni pracę dla państwa atrakcyjną dla wielu osób. Niektórzy eksperci zauważają jednak, że różnica ta może wynikać z bardziej ustabilizowanego zatrudnienia i przywilejów pracowniczych, a niekoniecznie z efektywności czy produktywności.

Jak zwiększyć efektywność?

Pomimo dużej liczby osób pracujących dla państwa, efektywność sektora publicznego w Polsce pozostawia wiele do życzenia. Z raportów Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) wynika, że w ciągu najbliższej dekady polskie PKB mogłoby wzrosnąć nawet o 17 punktów procentowych, gdyby podjęto odpowiednie reformy mające na celu zwiększenie wydajności administracji publicznej. Eksperci zwracają uwagę, że jednym z problemów jest brak elastyczności oraz niski poziom cyfryzacji, co ogranicza możliwości szybkiej modernizacji.

Zatrudnienie w sektorze publicznym w Polsce jest na jednym z najwyższych poziomów w Europie, co stawia nasz kraj w gronie liderów pod względem liczby osób pracujących dla państwa. Choć sektor publiczny oferuje stabilne zatrudnienie i relatywnie wysokie wynagrodzenia, problemem pozostaje jego efektywność. Reformy zmierzające do poprawy wydajności, zwłaszcza w edukacji i służbie zdrowia, mogłyby w znaczący sposób wpłynąć na rozwój gospodarczy kraju.