Tydzień na świecie [CYKL #2]
Karol Gąsienica/Poinformowani.pl | Zdj. - © Copyright UK MoD Crown Copyright 2015

Tydzień na świecie [CYKL #2]

  • Dodał: Karol Gąsienica
  • Data publikacji: 11.09.2022, 20:00

Zapraszamy na drugie wydanie cyklu, w którym podsumowujemy najważniejsze wiadomości ze świata. W minionym tygodniu oczy całego świata skierowały się ku Wielkiej Brytanii, z której napłynęły wieści na temat śmierci królowej Elżbiety II. Poza tą smutną wiadomością w Zjednoczonym Królestwie nastąpiła również zmiana na stanowisku premiera, które objęła Liz Truss po zwycięstwie w wewnątrzpartyjnych wyborach. W dzisiejszym wydaniu jednak wiele więcej informacji ze świata, między innymi o: zamachu przed rosyjską ambasadą w Kabulu, trzęsieniu ziemi w Chinach, zerwaniu stosunków dyplomatycznych pomiędzy Albanią a Iranem, napięciach pomiędzy Grecją i Turcją czy kontrofensywie ukraińskich sił, które odbijają kolejne miejscowości spod rosyjskiej okupacji. 

 

Śmierć Elżbiety II

 

W czwartek, 8 września, przedstawiciele Pałacu Buckingham przekazali wiadomość o śmierci królowej Elżbiety II. Stało się to kilka godzin po wcześniejszych komunikatach na temat pogarszającego się stanu zdrowia 96-letniej monarchini. Królowa Zjednoczonego Królestwa zmarła w Zamku Balmoral w Szkocji po ponad 70 latach panowania. Monarchini służyło piętnastu brytyjskich premierów, panowała za pontyfikatów siedmiu papieży i kadencji trzynastu prezydentów USA. Była drugim najdłużej panującym monarchą w historii. Po śmierci Elżbiety II rozpoczęła się operacja London Bridge, a nowym królem został jej syn, Karol III. Pogrzeb królowej odbędzie się w poniedziałek 19 września. 

 

Zmiana na stanowisku premiera Wielkiej Brytanii. Nową liderką Partii Konserwatywnej, a tym samym szefową brytyjskiego gabinetu, została Liz Truss

 

Po rezygnacji ze stanowiska Borisa Johnsona, który odszedł w atmosferze skandalu, do wyścigu o funkcję lidera partii zgłosiło się 9 kandydatów i kandydatek. Po serii głosowań, w których początkowo udział brali deputowani Izby Gmin z ramienia Partii Konserwatywnej, a ostatecznie wszyscy jej członkowie za pośrednictwem głosowania listownego, na nową liderkę ugrupowania, a tym samym premiera Wielkiej Brytanii, wybrana została Liz Truss, której zadanie powołania nowego rządu zdążyła jeszcze powierzyć królowa Elżbieta II przed swoją śmiercią. Przed rezygnacją Johnsona, Liz Truss pełniła w jego gabinecie funkcję ministra spraw zagranicznych. Wśród najpilniejszych wyzwań, które stoją przed nową premier, poza oczywiście przeprowadzeniem państwa przez czas żałoby oraz objęcia tronu przez nowego króla, wymienia się między innymi: nasilający się kryzys gospodarczy (w lipcu br. odnotowano roczną stopę inflacji w Zjednoczonym Królestwie na poziomie 10,1% – ta systematycznie wzrasta i jest na najwyższym poziomie od 40 lat), nierozwiązaną kwestię Irlandii Północnej związana z umową brexitową, wojnę w Ukrainie i stopień nasilenia pomocy udzielanej przez Brytyjczyków czy odżywającą od jakiegoś czasu sprawę szkockich ambicji niepodległościowych. 

 

Kontynuacja ukraińskiej kontrofensywy. Żołnierze Sił Zbrojnych Ukrainy odbijają kolejne miejscowości spod rosyjskiej okupacji

 

W ostatnich dniach ukraińska kontrofensywa przyspieszyła. Doniesienia, a także oficjalne komunikaty, z ostatnich dni wskazują na duże postępy ukraińskiej armii, której udało się wyzwolić kilka strategicznie ważnych miejscowości, z których niektóre zostały zajęte przez Rosjan już w pierwszych dniach inwazji. Żołnierzom ukraińskich sił zbrojnych udało się dotrzeć na obrzeża miasta Lisiczańsk w obwodzie ługańskim, a także wyzwolić między innymi: Łyman, Bałaklija, Kupiańsk czy Izium, jednak w okolicach dwóch ostatnich miast nadal mają toczyć się walki. Mówi się o tym, że jednym z  celów ukraińskiej kontrofensywy jest zapędzenie rosyjskich oddziałów w tzw. kocioł, odcinając im jednocześnie wszystkie drogi ucieczki z pola walki. Wiele doniesień sugeruje, że w związku z tym Rosjanie zmuszeni są do odwrotu, a często nawet pospiesznej ucieczki z zajmowanych pozycji. W mediach społecznościowych pojawiło się wiele informacji na temat sprzętu wojskowego, często bardzo zaawansowanego, który pozostawiać mają za sobą uciekający Rosjanie. Rosyjskie władze, które oczywiście nigdy nie przyznają się w oficjalnych komunikatach do porażek albo chociażby niepowodzeń, przekazały, że podjęto decyzję o przegrupowaniu wojsk rosyjskich stacjonujących w obwodach Bałaklija i Izium w celu zwiększenia wysiłków w kierunku donieckim. Obie miejscowości miały zostać odbite przez ukraińskich żołnierzy. Dzisiaj (11.09) z kolei naczelny dowódca Sił Zbrojnych Ukrainy przekazał, że ukraińskie oddziały w obwodzie charkowskim znajdują się już 50 kilometrów od granicy ukraińsko-rosyjskiej. Według szacunków oraz komunikatów przedstawicieli ukraińskich władz armii udało się przejąć kontrolę nad ponad 3 tys. kilometrów kwadratowych jeszcze do niedawna okupowanych ziem.

 

Napięcia pomiędzy Grecją a Turcją. Grecki minister wysłał oficjalne noty do UE, ONZ oraz NATO

 

Po ostatnich komentarzach prezydenta Turcji Recepa Tayyipa Erdogana, który wezwał greckie władze do zaprzestania militaryzacji wysp w pobliżu tureckiego terytorium oraz stwierdził, że możemy [Turcy - przyp. red.] przyjść nagle, w środku nocy […], jeśli wy, Grecy, zajdziecie za daleko, cena będzie wysoka, grecki minister spraw zagranicznych rozesłał oficjalne listy do Unii Europejskiej, ONZ oraz NATO, w których zażądał potępienia zachowania tureckich władz. Ryzykujemy, że ponownie będziemy świadkami sytuacji podobnej do tej, która rozwija się obecnie w innej części naszego kontynentu - napisał Nikos Dendias. Postawa Turcji jest czynnikiem destabilizującym jedność i spójność NATO, osłabiając południową flankę Sojuszu w momencie kryzysu - przekonywał grecki minister w listach do oficjeli z UE, ONZ oraz NATO. Pomiędzy Turcją i Grecją co jakiś czas nasilają się konflikty terytorialne, wywoływane przede wszystkim w związku z tureckimi roszczeniami wobec wysp scedowanych na Grecję przez Włochy po II wojnie światowej. Tureckie władze z kolei przekonują, że Grecja nie przestrzega traktatu z 1947 roku, którego zapisy zezwalają władzom w Atenach na jedynie niewielką obecność wojskową na wyspach w archipelagu Dodekanez.

 

Albania zerwała stosunki dyplomatyczne z Iranem 

 

W środę (07.09) premier Edi Rama poinformował, że Albania zrywa stosunki dyplomatyczne z Iranem, a dyplomaci oraz pracownicy ambasady z tego kraju mieli 24 godziny na opuszczenie Tirany. Powodem takiej decyzji było oskarżenie irańskich władz o poważny cyberatak, do którego doszło 15 lipca i który został wymierzony w albańskie systemy rządowe. Premier Edi Rama przekazał, że w śledztwie zgromadzono niepodważalne dowody na to, że irańskie władze wynajęły cztery grupy do przeprowadzenia ataku na Albanię. Hakerzy mieli próbować sparaliżować usługi publiczne, usuwać i kraść dane rządowe oraz wzniecać chaos. Irańskie władze odrzuciły te oskarżenia i nazwały je bezpodstawnymi, zaznaczając, że w sprawę mogły być zaangażowane strony trzecie. Stosunki między Albanią a Iranem pozostają szczególnie napięte, odkąd władze w Tiranie udzieliły azylu tysiącom irańskich dysydentów, przeciwnych irańskim władzom. Premier Rama zaznaczył, że decyzja rządu albańskiego o zerwaniu stosunków dyplomatycznych z Iranem była proporcjonalna do powagi i zagrożenia, jakie stwarza cyberatak. Rzeczniczka Rady Bezpieczeństwa Narodowego USA potwierdziła, iż amerykańscy specjaliści także doszli do wniosku, że to właśnie Iran stał za cyberatakiem wymierzonym w państwo członkowskie NATO. 

 

Zamach przed rosyjską ambasadą w Kabulu 

 

W poniedziałek (05.09) zamachowiec-samobójca zdetonował ładunek wybuchowy przed rosyjską ambasadą, znajdującą się w stolicy Afganistanu. Zginęło dwóch pracowników ambasady oraz czterech agańskich cywilów. Dziesięć osób zostało rannych. Do ataku przyznali się bojownicy powiązani z tzw. Państwem Islamskim, którzy mają być odpowiedzialni za 262 ataki w Afganistanie w ciągu ostatnich dwunastu miesięcy według danych SITE Intelligence Group. 

 

Trzęsienie ziemi w chińskiej prowincji Syczuan 

 

W poniedziałek (05.09) w chińskiej prowincji Syczuan doszło do trzęsienia ziemi o magnitudzie 6,6. Wskutek trzęsienia zginęło co najmniej 65 osób, a około 200 odniosło obrażenia.

 

Władze państw bałtyckich oraz Polski zamierzają ograniczyć wjazd Rosjan do swoich krajów

 

Premierzy Polski, Litwy, Łotwy i Estonii wspólnie oświadczyli, że chcą wprowadzić tymczasowe ograniczenia dla obywateli Rosji w podróżach po strefie Schengen. Ograniczenia zostaną wprowadzone do 19 września. Szefowie rządów we wspólnym oświadczeniu zaznaczyli, że konieczne jest podjęcie kolejnych środków w celu drastycznego ograniczenia liczby wydawanych wiz (przede wszystkim wiz turystycznych) i zmniejszenia napływu obywateli Rosji do Unii Europejskiej i strefy Schengen. Premierzy wspomnianych państw oświadczyli, że coraz większy napływ rosyjskich obywateli do państw Unii Europejskiej zaczyna być poważnym zagrożeniem dla bezpieczeństwa publicznego. Od wprowadzonych ograniczeń mają obowiązywać wyjątki m.in. dla dysydentów, przypadków humanitarnych, członków rodzin, czy posiadaczy zezwoleń na pobyt. 

 

Władze Korei Północnej oficjalnie zadeklarowały dostęp do broni atomowej 

 

Północnokoreańskie Najwyższe Zgromadzenie Ludowe przyjęło ustawę, w której oficjalnie określono Koreę Północną jako państwo posiadające broń jądrową. Przepisy nowoprzyjętej ustawy nakreślają, kiedy broń jądrowa może zostać użyta - m.in. do ochrony strategicznych aktywów kraju i w przypadku ataku innego państwa. Kim Dzong Un z kolei obiecał, że kraj nigdy nie zrezygnuje z broni atomowej i nie będzie negocjować w sprawie denuklearyzacji. 

 

Oddziały chińskiej oraz indyjskiej armii rozpoczęły wycofywanie się ze spornego regionu w Himalajach

 

Dwa lata po śmiertelnych starciach na pięści i kamienie pomiędzy chińskimi i indyjskimi żołnierzami, obie strony doszło do kompromisu i rozpoczęły wycofywanie swoich oddziałów ze spornego regionu w Gogra-Hotsprings w zachodnich Himalajach. Rozpoczęcie tej ważnej, z punktu widzenia stabilności w tym regionie, operacji ma miejsce na tydzień przed planowanym spotkaniem w Uzbekistanie Xi Jinpinga i indyjskiego premiera Narendry Modiego. Obie strony utrzymują, że wycofywanie jednostek wojskowych przebiega w sposób skoordynowany i zaplanowany. 

 

 

Źródło: Reuters, Bloobmerg, Associated Press, BBC, Al-Jazeera, CNA, Washington Post

 

 

Karol Gąsienica – Poinformowani.pl

Karol Gąsienica

Jeden z szefów portalu Poinformowani.pl. Szczególnie interesuję się polityką oraz stosunkami międzynarodowymi i właśnie w tym obszarze tematycznym skupiają się publikowane przeze mnie informacje.