Zgodnie z opinią rzecznika generalnego TSUE ws. kopalni Turów „Polska naruszyła prawo UE”
- Data publikacji: 03.02.2022, 12:30
W czwartek (03.02) rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Priit Pikamäe, przedstawił swoje stanowisko w sprawie sporu o kopalnię Turów pomiędzy Polską a Czechami. Zdaniem urzędnika głównym zarzutem wobec strony polskiej jest wydłużenie obowiązującej koncesji na wydobycie węgla kamiennego bez przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Na podstawie polskiej ustawy z 2008 r. termin obowiązywania koncesji na wydobywanie węgla brunatnego może zostać jednokrotnie wydłużony do sześciu lat bez przeprowadzania jakiejkolwiek oceny oddziaływania na środowisko, jeżeli wydłużenie to jest uzasadnione racjonalną gospodarką złożem oraz nie wiąże się to z rozszerzeniem zakresu koncesji – opisano w treści dokumentu opiniującym polsko-czeski spór o Turów.
Zdaniem rzecznika powyższe przepisy są niezgodne z wymogami wynikającymi z dyrektywy OOŚ, zgodnie z którą wymóg przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko ma zastosowanie nie tylko podczas pierwotnego udzielania koncesji, lecz również dla niektórych decyzji związanych z tym pierwotnym zezwoleniem. W przypadku kopalni mających powierzchnię porównywalną do powierzchni kopalni Turów istnieje, ze względu na sam ich charakter, prawdopodobieństwo spowodowania znaczących skutków w środowisku i muszą one bezwzględnie podlegać ocenie ich oddziaływania na środowisko – uzasadniono w komunikacie prasowym TSUE.
W zakresie, w jakim to polskie uregulowanie skutkuje całkowitym i definitywnym wyłączeniem z obowiązku dokonania takiej oceny oddziaływania wszystkich kopalni, bez należytego uwzględnienia swoistych cech charakterystycznych każdego przedsięwzięcia, mogącego mieć znaczące skutki dla środowiska, należy uznać je za niezgodne z wymogami wynikającymi z dyrektywy OOŚ. Ponadto, zdaniem rzecznika generalnego, to polskie uregulowanie narusza wymogi proceduralne w dziedzinie oceny oddziaływania na środowisko – podsumowano w obwieszczeniu.
Priit Pikamäe przypomniał w dokumencie również o kolejności przebiegu zdarzeń w związku z przyznaniem koncesji dla działalności w Turowie. 24 października 2019 r. operator kopalni złożył wniosek o przedłużenie terminu obowiązywania koncesji o sześć lat. W dniu 21 stycznia 2020 r. Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu wydał decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach dla przedsięwzięcia polegającego na dalszej eksploatacji złoża węgla brunatnego do 2044 r. (decyzja OOŚ) oraz nadał jej rygor natychmiastowej wykonalności 23 stycznia 2020 r. Ta decyzja została dołączona do wniosku o wydłużenie koncesji przez operatora. 20 marca 2020 r. polski minister klimatu udzielił koncesji na wydobycie węgla brunatnego do 2026 r. Strona czeska wniosła sprawę przeciwko Polsce do Komisji Europejskiej 30 września 2020 r.
Uzupełnieniem dla powyższych zarzutów jest fakt niedostatecznego wypełnienia wymogu informacyjnego w związku z przyznaną koncesją po stronie polskiej.
W odniesieniu do nieopublikowania koncesji na wydobycie węgla brunatnego do 2026 r. i niepodania jej do wiadomości Republice Czeskiej w zrozumiałej formie, rzecznik generalny jest zdania, że ze względu na to, iż obowiązki informacyjne zostały ustanowione w celu umożliwienia skutecznego odwołania się od decyzji, do których się one odnoszą, informacje podawane do wiadomości społeczeństwa i organów władz sąsiednich państw członkowskich narażonych na oddziaływanie danego przedsięwzięcia na środowisko powinny być kompletne i zrozumiałe – opisano w komunikacie TSUE.
Zdaniem rzecznika generalnego władze Polski dopuściły się naruszeń w związku z podaniem koncesji do wiadomości Czechów w sposób niekompletny oraz dopiero pięć miesięcy po jej przyjęciu. Urzędnik stwierdził, że nie udzielając kompletnych informacji związanych z procedurą wydawania decyzji zezwalającej na prowadzenie działalności wydobywczej do 2026 r., Polska uchybiła zobowiązaniom wynikającym z zasady lojalnej współpracy.
Opinia rzecznika generalnego TSUE stanowi propozycję dla przyszłych rozstrzygnięć prawnych w sprawach dotyczących kopalni Turów. Przedstawione stanowisko nie jest wiążące dla sędziów Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.