Nowelizacja sądownictwa z prezydenckim podpisem

Dziś prezydent Andrzej Duda podpisał uchwaloną w ubiegłym tygodniu przez Sejm ustawę nowelizującą przepisy o sądownictwie. Przypomnijmy, że w nocy z wtorku na środę Senat przyjął ją bez poprawek. Na godzinę 21:00 planowane są w wielu miastach protesty.

Kancelaria Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej wydała komunikat, w którym mówi, iż Andrzej Duda podpisał ustawę o zmianie ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw, która 20 lipca br. została uchwalona przez Sejm. W nocy z wtorku na środę Senat postanowił przyjąć ją bez żadnych poprawek, mimo iż w akcie znalazł się błąd polegający na odsyłaniu do nieistniejącego paragrafu.

Do tej sprawy odnieśli się m.in. szefowa Kancelarii Sejmu, Biuro Legislacyjne Sejmu oraz Krajowa Rada Sądownictwa. Wszyscy zgodnie poinformowali, że, pomimo pomyłki, przepis nie budzi wątpliwości konstytucyjnych. Posłowie, jeszcze przed wyrażeniem przez Senat swojej opinii, mówili mediom, że przeoczenie to zostanie naprawione na wrześniowym posiedzeniu Sejmu.

Od kilku dni, podobnie jak w ubiegłym roku, przed sądami gromadziły się osoby chcące zaprotestować przeciwko zmianom w sądownictwie. Manifestujący żądali zawetowania przez prezydenta ustawy. Tak się jednak nie stało. Dziś na godzinę 21:00 planowane są kolejne demonstracje.

Przypomnijmy, że podpisany dziś akt miał na celu ostatecznie, biorąc pod uwagę historię tychże urzędów, połączyć stanowisko prokuratora generalnego z ministrem sprawiedliwości. Poza tym dozwala na wybór I prezesa Sądu Najwyższego po obsadzeniu 2/3 stanowisk sędziów Sądu Najwyższego. Liczbowo oznacza to, iż wystarczy 80 orzekających osób, a nie, jak dotychczas, 110. Należy mieć w pamięci, iż na ten moment w tej instytucji pracuje 58 czynnych sędziów. Ponadto utworzona ma zostać aplikacja uzupełniająca. Skierowana ona będzie do osób będących wcześniej zatrudnionymi w wymiarze sprawiedliwości (chodzi tu m.in. o asystentów, a także referendarzy sądowych). Ułatwi im to zostanie sędzią lub prokuratorem.

W pamięci mieć należy także wciąż trwający konflikt związany ze stanowiskiem I prezesa Sądu Najwyższego. W Konstytucji zapisano bowiem, że jego kadencja trwa 6 lat. W uchwalonej jednak w ubiegłym roku ustawie sędziowie zostają przeniesieni w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia. Taka sytuacja spotkała m.in. prof. Małgorzatę Gersdorf, która pełni ten właśnie urząd. Mówi ona: "Jestem I prezesem Sądu Najwyższego do 2020 r., nikt tego nie zmieni, bo normy konstytucyjne są najważniejsze i nie można ich zmieniać zwykłymi ustawami". 

Z drugiej jednak strony premier Mateusz Morawiecki, komentując projekt ustawy, powiedział: "W związku z tym, że była I prezes Sądu Najwyższego nie jest już dzisiaj I prezes SN, zgodnie z ustawą, to żeby nie doszło do klinczu, do sytuacji patowej, każde poważne państwo musi sobie z tym w jakiś sposób poradzić, musi sobie poradzić w sposób legislacyjny. Stąd nowa inicjatywa, która z tego impasu ma pozwolić wyjść".