TSUE wydał wyrok w sprawie ustawy o KRS

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Orzekł, że jest prawdopodobnie niezgodna z prawem unijnym. Zastrzegł jednak, że o tym powinien zadecydować polski sąd.

Jest to odpowiedź na pytania prejudycjalne, które zadał Naczelny Sąd Administracyjny w związku z toczącym się postępowaniem w sprawie pięciu wybranych przed zmianą ustawy kandydatów do Sądu Najwyższego, ale nieprzedstawionych prezydentowi przez KRS, na których miejsce nominowano innych sędziów. Trybunał orzekł, że nowelizacje ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa doprowadziły do zniesienia kontroli sądowej nad kandydatami na stanowiska w Sądzie Najwyższym, przedstawianymi prezydentowi. Podobnie stwierdził w grudniu 2020 roku rzecznik generalny TSUE, który powiedział, że polska ustawa wyklucza możliwość oceny sądowej kandydatów, nominowanych przez KRS do Sądu Najwyższego, co jest sprzeczne z prawem Unii Europejskiej. Trybunał zaznaczył, że to polski Naczelny Sąd Administracyjny powinien orzec, czy przepisy naruszają prawo unijne. Jeżeli takowy wyrok zapadnie, TSUE nakaże pominąć niezgodne przepisy i odstąpić od ich stosowania, nawet gdyby miały rangę konstytucyjną, oraz przeprowadzić postępowanie odwoławcze.

Wszystko zaczęło się, gdy polski parlament przyjął nowe przepisy, które skróciły kadencję dotychczasowych członków Krajowej Rady Sądownictwa. Następnie Sejm zatwierdził nowy skład KRS, który przez część środowiska sędziowskiego jest nieuznawany. Nowe prawo nie zakładało również możliwości odwołania się od uchwał Rady. W kwietniu 2019 roku uchwalono kolejną nowelizację. Nowe przepisy zakładały umorzenie wszystkich spraw odwoławczych od uchwał KRS, wszczętych przed wejściem ustawy w życie. To właśnie te przepisy Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał za prawdopodobnie niezgodne z prawem unijnym.

Źródło: TSUE