Francja: rząd wskrzesza instrument finansowy z 1978 roku, w celu ratowania przedsiębiorstw
- Data publikacji: 25.02.2021, 17:01
Rząd Emmanuela Macrona sięga głęboko do swojego zestawu narzędzi politycznych, aby znaleźć sposoby na przywrócenie gospodarki do normalności i spełnić obietnicę prezydenta dotyczącą wspierania przedsiębiorstw i pracowników, "za wszelką cenę".
Plan przygotowywany w Paryżu zakłada wykorzystanie gwarancji państwowych w celu zabezpieczenia 20 mld euro tzw. pożyczek partycypacyjnych. Instrumenty te, poczęte we Francji w latach 70-tych, ale nigdy nie stosowane na tak dużą skalę, oferowałyby inwestorom mieszankę kapitału własnego i długu. Są one podobne do kapitału własnego w tym sensie, że są podporządkowane wszystkim innym długom i często zawierają udział w zyskach. Ale, podobnie jak pożyczki, mają stałe oprocentowanie i nie dają wierzycielowi prawa głosu.
Pożyczki partycypacyjne zostały dodane do arsenału instrumentów finansowych Francji w ramach ustawy z 1978 roku, która miała na celu skierowanie oszczędności gospodarstw domowych do przedsiębiorstw, ale w dużej mierze wyszły z użycia w latach 90-tych. Później, powróciły na mniejszą skalę w następstwie globalnego kryzysu finansowego, za sprawą rządowego programu pomocy małym firmom.
Minister finansów Bruno Le Maire chce, by pożyczki trwały co najmniej osiem lat, a w przypadku niektórych projektów nawet dekadę, przy czym spłata rozpoczynałaby się po czterech latach. Urzędnicy oczekują ogłoszenia szczegółów planu w pierwszym tygodniu marca.
Kilka krajów Unii Europejskiej skontaktowało się z francuskim Ministerstwem Skarbu Państwa, aby dowiedzieć się więcej o założeniach projektu. Komisja Europejska, która rozważała wprowadzenie instrumentu wsparcia wypłacalności podczas negocjacji w sprawie funduszu naprawczego latem ubiegłego roku, również ma być zainteresowana. Hiszpania rozważa podobną propozycję.
Francuskie ministerstwo finansów rozważa również złagodzenie warunków dla 132 mld euro istniejących pożyczek gwarantowanych przez państwo, a rządzący dodają, że planują przekształcenie niektórych pożyczek w dotacje.
W miarę jak wzrasta liczba szczepień, a pandemia słabnie, rośnie presja na rządy, by zastąpić masowe wsparcie dla firm bardziej ukierunkowanymi środkami. Jednak instytucje takie jak Europejski Bank Centralny i Międzynarodowy Fundusz Walutowy stale ostrzegają, że zbyt szybkie zakończenie pomocy spowolni ożywienie gospodarki.
Jest to bardzo realna obawa we Francji, gdzie zadłużenie przedsiębiorstw w czasie kryzysu wzrosło szybciej niż w innych państwach europejskich. Zbyt szybkie wycofanie rządowego wsparcia mogłoby wywołać falę niewypłacalności, powiększając szeregi bezrobotnych i prawdopodobnie pochłaniając słabe banki. Te firmy, którym udało się przetrwać, mogą być zbyt obciążone długami, by inwestować i rozwijać się.
Bank Francji szacuje, że aż 6% pożyczek gwarantowanych przez państwo może okazać się nietrafionymi. Ostatnie badanie przeprowadzone przez CPME, grupę przemysłową reprezentującą małe i średnie przedsiębiorstwa, ujawniło, że 45% firm, które wzięły jedną z pożyczek, może nie być w stanie spłacić funduszy.
Nowy plan zakłada, że prywatni kredytodawcy będą oferować pożyczki przedsiębiorstwom. Banki zachowałyby niewielką część każdej pożyczki w swoich księgach, a resztę przekazałyby do specjalnego funduszu finansowanego przez inwestorów instytucjonalnych i wspartego gwarancją państwową do 35%.
Wprowadzenie programu będzie sprawdzianem możliwości tradycyjnego sektora bankowego, który nie jest przyzwyczajony do dystrybucji tego typu produktów dla małych firm. - Program musi być tak samo efektywny, jak pożyczki gwarantowane przez państwo i będzie wymagał od banków mobilizacji specjalistów od funduszów prywatnych - mówi prezes CPME Francois Asselin, który miał swój udział w tworzeniu programu.
Nie ma również pewności co do tego, jak pożyczki partycypacyjne będą odzwierciedlone w ratingach kredytowych - z prawnego punktu widzenia są one asymilowane do kapitału, ale zasady rachunkowości traktują je jako dług.
Plan musi zostać zatwierdzony przez Komisję Europejską, która nadzoruje zasady pomocy publicznej. Jeden z francuskich urzędników powiedział, że Paryż jest pewny, że uzyska takie poparcie.
- Francja robi coś innowacyjnego; robi to na swój francuski sposób - mówi Ludovic Subran, główny ekonomista Allianz SE, jednej z największych na świecie firm ubezpieczeniowych zarządzających aktywami.